Brojne inicijative nevladinog sektora, ali i unapređenje pravnog okvira donekle su popravile položaj žena, ali i nametnule pitanje o tome koliko su one partijski vojnici, a koliko nezavisni glas ljepšeg pola.
Za mnoge odbornice u ovdašnjim lokalnim parlamentima i nije jasno šta ih je kandidovalo na to mjesto, osim što je poznato da su u bliskim porodičnim vezama sa visokim funkcionerima partije koju predstavljaju.
Koordinator Akademske inicijative “Forum 10” Teo Taraniš smatra da su mjere koje trebaju da podspješe veću participaciju žene u lokalnom parlamentu obesmišljene pa čak u nekim slučajevima dovedene do apsurda.
Kaže da se u samom postupku kandidovanja odbornica nerijetko biraju one koje su rodbinski, porodično i poslovno vezane za funkcionere partija, pa partije time zadovoljavaju samo formalne propise.
Teo Taraniš
On ističe da je taj fenomen zauzeo čitav politiki prostor, kako na lokalu, tako i na republičkom nivou.
“Političke partije žele da se zaštite od takozvanog prelijetanja, odnosno od napuštanja odborničkih klubova, pošto je u nekom prethodnom periodu konkretno u Novom Pazaru bilo takvih slučajeva. Zato se postavljaju ljudi, a prije svega žene, u koje stranka ima povjerenja“, rekao je Taraniš.
Kao jedan od argumenata za to on navodi brojne odbornice koje se rijetko ili nikako ne javljaju za riječ, koje se ne pojavlju, ne daju izjave, niti se, kako kaže, bave nekim temama.
“One su samo glasačka mašinerija koja služi da podiže ruku kada se za nešto glasa. Mnoge od njih ne učestvuju u debatama, bilo koja tema da je u pitanju. One su kao neka fasada političkim partijama“, zaključuje Taraniš.
Šta o tome kažu žene u političkim partijama?
Zamjenica predsjednika Skupštine grada Novog Pazara iz Sandžačke demokratske partije (SDP) Alma Šarenkapić tvrdi da „ne postoji razlika u izboru ženskih i muških odbronika, odnosno da ih za to mjesto preporučuju isključivo osobine kao što su poštenje, požrtvovanost, ostvarenost u nekoj profesiji i spremnost da se doprinese zajednici, a ne porodične veze“.
Kada je u pitanju SDP, od 19 odbornika ove pratije u tom lokalnom parlamentu 11 je žena, te je neophodna kvota, odnosno zastupljenost žena na ovaj način formalno zadovoljena.
“Mi imamo prosto sreće da u našoj partiji ima mnogo žena i to je naše bogatstvo. Nama nikada kvota nije bila problem, jer se vrlo često baš žene istaknu kao najbolji kandidati za mjesta odbornika“, rekla je Šarenkapićeva.
Ona smatra da kod odbornica nema kompromisa kada je u pitaju zdravlje djece i obrazovanje, te da su žene često otvorenije i spremnije za kritiku od muškaraca.
Alma Šarenkapić (SDP)
“Ne znam kakva je situacija po drugim partijama, ali ako postoje takvi slučajevi ne mora biti nužno loše, jer realno ako su dvoje u braku znači da su slični. Ako je on rukovolilac, to može da znači i da je i njegova supruga na nekom intelektualnom nivou i da može biti uključena u društveni život. Smatram da ne postoji žena koja bi tu odborničku ulogu mogla zaslužiti isključivo zato što je supruga nekog stranačkog funkcionera, već da su pogotovo u ovom sastavu sada, svoja mjesta zaradile pokazujući svoj društveni aktivizam na svim poljima u svim partijama“, rekla je ona.
Od 10 odborničkih mjesta, koliko SDA Sandžaka ima u novopazarskoj Skupštini grada, četiri su pripala ženama.
Odbornica Dihneta Pulić ponosno ističe da su upravo na njihov predlog u prošlom skupštinskom sazivu usvojene Odluka o obezbjeđivanju većeg učešća žena u procesu donošenja odluka i Odluka o osnivanju ženske odborničke mreže Skupštine grada Novog Pazara.
Dinheta Pulić (SDA Sandžaka)
“Nijedna odbornica SDA Sandžaka nije supruga našeg fukncionera i da se o ženama ne sudi na osnovu toga, već koliko mogu da doprinesu zajednici. To je jedini kriterijum kod nas u SDA Sandžaka, nikoga unaprijed niti favorizujemo, niti odbacujemo. Svakome se pruži prilika da pokaže znanje, sposobnost i posvijećenost”, rekla je Pulićeva.
Odbornica Stranke pravde i pomirenja (SPP) Semrija Smailović je u novopazarskom parlamentu od 2016. godine, a tvrdi da o položaju žena zna više od samih muškaraca.
“Odbornice u Skupštini Novog Pazara znam po njihovim imenima, zvanjima, pamtim ih po djelovanju i rezultatima, a ne po tome čije su supruge ili sestre. Demokratija bi bila da su one odbornice samo zato sto vrijede, pa neka budu supruge nekih funkcionera, ali moraju biti pravi predstavnici i dobro raditi to za šta su izabrane”, kaže Smailovićeva.
Ističe da problem nastaje ako ih delegira neka porodična veza, a ne spremnost i stručnost.
Semrija Smailović (SPP)
“U našem odborničkom klubu birane smo prema sposobnostima i nekim drugim kriterijima bitnim za rad i političko djelovanje. Konkretno naša SPP u Skupštini Novog Pazara ima 30 odsto žena, odnosno četiri odbornice”, rekla je Smailovićeva.
Zakon o izboru narodnih poslanika i Zakon o lokalnim izborima su promijenjeni 2020. godine kada je predviđena kvota od 40 odsto prisustva žena na izbornim listama, a to je sve trebalo da omogući veću participaciju žena u sistemu odlučivanja, na samim listama, ali i u lokalnom i republičkom parlamentu.
Ukoliko ste propustili naš raniji tekst o tome da žene, iako se često diče ženskim mrežama unutar partija, njihovim brojem i aktivizmom, u ovdašnjim bošnjačkim strankama ipak zauzimaju niže, a muškarci više pozicije, možete ga pročitati OVDJE.
A. Šaljić
